Asset Publisher
Ochrona lasu
Na terenie Nadleśnictwa Bircza zagrożenia mogące wpłynąć negatywnie na stan lasu dzieli się na trzy grupy:
- biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne),
- abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury),
- antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
Zagrożenia abiotyczne
Czynnikami abiotycznymi mającymi największe znaczenie na naszym terenie są szkody od wiatrów, okiści oraz niskich i wysokich temperatur. Występują one jednak najczęściej pojedynczo lub grupowo na nie dużych powierzchni.
Zagrożenia biotyczne
Jednym z czynników zagrażających lasom na tym terenie jest zwierzyna płowa. Największe szkody, polegające na zgryzaniu lub spałowaniu sadzonek, wyrządzane są w uprawach i młodnikach. Dlatego corocznie Nadleśnictwo zabezpiecza chemicznie lub grodzi uprawy gatunków narażonych na zgryzanie (głównie Jd). Na terenie Nadleśnictwa stwierdzane są również coraz częściej szkody wyrządzane przez bobry ( głównie w infrastrukturze).
Z uwagi na dużą różnorodność gatunkową, dopasowanie drzewostanów do siedliska i ich dobrą kondycję zdrowotną zagrożenie od szkodników owadzich jest niewielkie.
Choroby grzybowe występujące na terenie Nadleśnictwa to głównie rak jodły. Jego rozprzestrzenianie jest ograniczane poprzez usuwanie starszych jodeł opanowanych przez raka, a w młodszych stadiach rozwojowych drzewostanu usuwanie tzw. "czarcich mioteł".
Jednakże największym problemem w chwili obecnej jest gwałtowny wzrost populacji jemioły w drzewostanach jodłowych. Na terenie Nadleśnictwa zainfekowanych jemiołą jest 56% drzewostanu jodłowego. Pasożyt atakuje głównie stare drzewa ( liczące ponad 100 lat). Główną przyczyną tego stanu są zmiany klimatyczne, przede wszystkim ocieplenie klimatu i długotrwałe susze. Działania ochronne prowadzone przez Nadleśnictwo polegają na usuwaniu (w trakcie prowadzenia zabiegów gospodarczych) starych obumierających lub już obumarłych drzew zasiedlonych przez pasożyta, głównie w celu zmniejszenia jego rozprzestrzeniania się oraz ochrony przed zainfekowaniem młodszych partii drzewostanów.
Zagrożenia antropogeniczne
Na terenie Nadleśnictwa pożary lasu występują sporadycznie.
Najbardziej uciążliwym czynnikiem antropogenicznym na terenie Nadleśnictwa jest zaśmiecanie lasu. W celu jego ograniczenia Nadleśnictwo corocznie przeprowadza „akcje sprzątania lasu”, w których udział biorą zarówno pracownicy Nadleśnictwa jak również zakładów usług leśnych działających na tym terenie.
Asset Publisher
"PRAWDA O PUSZCZY KARPACKIEJ
"PRAWDA O PUSZCZY KARPACKIEJ"
PRAWDA O PUSZCZY KARPACKIEJ
CO DRUGI HEKTAR LASU DZIEŁEM 70 LAT PRACY LEŚNIKÓW
Doniesienia medialne i rozbudzanie wśród opinii publicznej emocji w sprawie unikatowych „nietkniętych ręką człowieka” lasów w Karpatach i ich niszczenia przez leśników rodzą potrzebę przypomnienia i przybliżenia stanu wiedzy o strukturze położonego w zasięgu Nadleśnictwa Bircza, utrwalonego przez wieki, aktualnie nieistniejącego kulturowego wiejskiego krajobrazu Affek A. 2016 pogranicza Pogórza Przemyskiego i Gór Sanocko-Turczańskich.
Najnowsze wyniki badań naukowych przeprowadzonych w Karpatach przez Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, wykonane w ramach projektu FORECOM „Zmiany powierzchni lasów w regionach górskich – przyczyny, trajektorie oraz skutki” Kozak J., Kaim D. (red) 2016 wykazują, że lesistość, czyli wyrażony w procentach stopień pokrycia powierzchni lasem, od połowy XVIII wieku do początku XXI dla obszaru Nadleśnictwa Bircza wzrósł dwukrotnie z 35,2 % w 1860 r. do 69,9% w 2013 r.
Wykres przedstawia zbadaną przez Geografów z IGiGP UJ dynamikę zmian lesistości w latach 1860, 1930, 1970, 2013 w obecnym zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Bircza.
Zmiany w kierunku uformowania zwartego kompleksu leśnego, obejmującego dawne kompleksy lasów określanego dziś mianem Puszczy nastąpiły po wysiedleńczej akcji „Wisła”, gdzie podobnie jak w Bieszczadach, na łagodnych skłonach u podnóży stoków oraz biegnących wśród rusztowych pasm górskich dolinach potoków i rzeki Wiar, powstała tzw. „Kraina Dolin”, obejmująca rozległe obszary przekształconych przez wieki i użytkowanych rolniczo gruntów, z wyróżniającymi się zarysami dawnych dworów, alei i parków podworskich, cerkwisk, kapliczek, domostw, towarzyszących im zagród i sadów oraz mozaiki niezliczonych miedz na dawnych polach uprawnych.
Na obszary gruntów porolnych, które zostały przeznaczone pod wielkopowierzchniowe zalesienia z czasem wkroczyła spontaniczna sukcesja naturalna, jednak główny ciężar trudnych i kosztownych prac związanych z zalesianiem, pielęgnacją i ochroną upraw leśnych wykonały Lasy Państwowe, były to m. in. :
- prace planistyczne, urządzeniowe i inwentaryzacyjne uwzględniające warunki siedliskowe i sukcesję naturalną na gruntach marginalnych
- prace związane z gleboznawczą klasyfikacją gruntów,
- produkcja materiału sadzeniowego,
- melioracje agrotechniczne i przygotowanie gleby pod zalesienia,
- wykonywanie zalesień – sadzenie,
- zabezpieczanie zalesień przed szkodami od zwierzyny,
- inwentaryzacja oraz usuwanie szkód od czynników biotycznych i abiotycznych, dokonywanie poprawek, uzupełnień i dolesień,
- pielęgnacja upraw leśnych poprzez usuwanie chwastów wokół sadzonek,
- wykonywanie tzw. czyszczeń wczesnych w uprawach leśnych poprzez usuwanie drzewek wadliwych chorych i niepożądanych,
- prowadzenie tzw. czyszczeń późnych w młodnikach poprzez przerzedzanie nadmiernie zagęszczonych fragmentów, usuwanie drzewek chorych, wadliwych i przeszkadzających,
- pielęgnacja młodych drzewostanów w okresie dojrzewania w tzw. trzebieżach,
- przebudowa niezgodnych z siedliskiem i rozpadających się drzewostanów, osłabionych wskutek chorób korzeni i gradacji owadów.
Kosztowne i złożone prace związane z przywracaniem środowisku narażonych na wiele zagrożeń ekosystemów leśnych powstałych na gruntach porolnych wciąż trwają i będą kontynuowane przez następne dziesięciolecia przy ścisłej współpracy związanych z leśnictwem i ochroną przyrody środowiskami naukowymi.
Jednocześnie należy podkreślić, jak istotne dla nas leśników są wiedza i doświadczenie czerpane z przenikania się lasów na gruntach porolnych z lasami przyrodniczo cennymi, w których w zrównoważony w sposób gospodarujemy. Ważne jest, że są one prawnie i skutecznie chronione wieloma przenikającymi się formami ochrony przyrody, z których tylko ochrona rezerwatowa obejmuje blisko 10% lasów w zasięgu Nadleśnictwa Bircza, których niezagrożoną od 1860 r. trwałość udokumentował IGiGP UJ.
Andrzej Nowakowski
RDLP w Krośnie
