Asset Publisher
Użytki ekologiczne
Użytki ekologiczne
Na terenie nadleśnictwa formy ochrony przyrody w postaci użytków ekologicznych uznano Rozporządzeniem Wojewody Podkarpackiego z dnia 18 listopada 2002 r. i Uchwałą Nr LVIII/445/2002 Rady Miejskiej w Ustrzykach Dolnych z dnia 18 czerwca 2002 r. oraz ustalono Uchwałą Nr LXXV/75/2022 Rady Gminy Bircza z dnia 22 września 2022r i Uchwałą Nr LVIII/411/2022 Rady Gminy Fredropol z dnia 9 grudnia 2022r..
Łączna powierzchnia użytków wynosi 394,06 ha (26 zespołów i 12 pojedynczych obiektów).
Użytki ekologiczne na terenie Nadleśnictwa Bircza utworzono w celu ochrony pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk, to jest: kęp drzew i krzewów, torfowisk, płatów nie użytkowanej roślinności, bagien, muraw kserotermicznych oraz stanowisk rzadkich gatunków roślin i zwierząt, w tym miejsc ich przebywania i rozrodu.
Użytki ekologiczne znajdujące się na terenach dawnych wsi to głównie pozostałości przydomowych sadów owocowych, inne to zarośla wierzbowe w strefie łęgów, reprezentowane przez wikliny nadrzeczne Salicetum triandro-viminalis oraz zarośla wierzby uszatej Chaerophyllum hirsutum-Salix aurita.
Na większości użytków w wyniku postępującej sukcesji występują zarośla
z tarniną i głogiem, tzw. czyżnie Rubo fruticosi-Prunetum spinosae. Użytki występujące na mokrych i wilgotnych łąkach porastają ziołorośla wiązówkowo-bodziszkowe Filipendulo-Gieranietum, ziołorośla z miętą długolistną Filipendulo-Menthetum longifoliae i ziołorośla sitowe Scirpetum silvatici.
Na szczególną uwagę zasługują użytki ekologiczne w obrębie Nowe Sady: na terenie leśnictwa Borysławka skupisko jałowca Juniperis communis oraz rzadkich roślin kserotermicznych, natomiast na terenie leśnictwa Posada Rybotycka stanowisko rzadkiego gatunku – ostrożenia siedmiogrodzkiego Cirsium decussatum.
Asset Publisher
Bieszczadzkie żubry cierpią od telazjozy (uwaga! drastyczne zdjęcia)
Bieszczadzkie żubry cierpią od telazjozy (uwaga! drastyczne zdjęcia)
Oko żubra porazona telazjozą
Byk chory na telazjozę syracił zdolnośc swobodnego poruszania się
elazjoza bardzo zaawansowane stadium.
W sierpniu 2019 roku stwierdzono kilka przypadków telazjozy - groźnej choroby żubrów powodowanej przez nicienie. Pasożyty żyjące w gałce ocznej przeżuwaczy powodują u nich ślepotę, zaburzenia ruchu i w konsekwencji śmierć. Niestety, choroba w bieszczadzkich stadach postępuje.
- Nicienie z rodzaju Thelazia powodują ciężkie choroby oczu przeżuwaczy zarówno domowych, jak i dzikich, przy czym u zwierząt żyjących na wolności nie ma praktycznie żadnych możliwości leczenia – objaśnia doktor Stanisław Kaczor, powiatowy lekarz weterynarii w Sanoku. - Niewielkie nicienie o długości od 6 do 21 mm żyją w przewodach łzowych, w worku spojówkowym, pod trzecią powieką i na rogówce oka u bydła i żubrów. Z uwagi na to, że to choroba przenoszona przez owady, jest silnie inwazyjna, przysparzająca wielu cierpień, a w konsekwencji mogąca doprowadzać do śmierci zwierząt. Bywa, że żubr okalecza się, a nawet zabija się o drzewo w czasie biegu. Dochodzi też do przypadków autoamutacji gałki ocznej, wyrywanej z bólu na sękach.
Pierwszy przypadek telazjozy stwierdzono w 2012 roku w Balnicy. Żubr dotknięty chorobą był agresywny w stadzie, kłuł rogami inne osobniki, uderzał łbem o drzewa, nie bał się ludzi. W 2013 roku został wyeliminowany i wówczas okazało się, że był trapiony przez nicienie telazjozy. Od tego czasu stwierdzono tę chorobę u kilkunastu padłych osobników, w innych zaś przypadkach, z uwagi na stan rozkładu, nie dało się ustalić pewnej przyczyny śmierci.
- Monitoring, jaki prowadzimy wśród stad daje dziś bardzo niepokojący obraz, bo osobników zainfekowanych przybywa, zwłaszcza wśród żubrów starszych, ale są też przypadki u młodzieży – mówi Grażyna Zagrobelna, dyrektor RDLP w Krośnie. – Stąd też uzyskaliśmy decyzje Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o eliminacji 15 chorych osobników. Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że w czasie jesiennego zbijania się w większe stada, kolejne żubry będą zarażane.
W Bieszczadach żyje ponad 600 żubrów w stanie dzikim, skupionych w dwóch większych subpopulacjach: wschodniej i zachodniej. Telazjoza stwierdzana była u żubrów żyjących na terenie Nadleśnictwa Baligród i Komańcza, a więc w zachodniej części Bieszczadów.
- Najpoważniejszy problem jest w stadzie na terenie Nadleśnictwa Baligród, gdzie według naszych obserwacji zainfekowanych jest około 30-40 żubrów. Nie ma możliwości ich leczenia, jedyne działania, jakie możemy podjąć to eliminacje chorych osobników, aby skrócić cierpienie zwierząt i zapobiegać dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby – zaznacza doktor Stanisław Kaczor.
Do tej pory wyeliminowano przez odstrzał 9 chorych żubrów na terenie Nadleśnictwa Baligród, gdzie w stanie dzikim żyje około 300 osobników, w tym 50 tegorocznych cieląt. Jeden chory żubr został też wyeliminowany na terenie Nadleśnictwa Komańcza. U części osobników choroba spowodowała całkowite zniszczenie oczu. Problem dotyczy też stad żyjących w lasach Nadleśnictwa Lesko, jak również bydła domowego, które może być zarażone w okresie aktywności much przenoszących nicienia telazjozy.
Tekst: Edward Marszałek
Rzecznik prasowy RDLP w Krośnie
Zdjęcia: Damian Stemulak, Nadl. Baligród
